راهنمای بازی فکر بکر

فکر بکر یک بازی دو نفره است. در این بازی یکی از دو نفر یک ترتیب از شماره‌ها یا رنگ‌ها را انتخاب و پنهان می‌کند و دیگری تلاش می‌کند تا شماره‌ها یا رنگ‌های پنهان را به ترتیب درست پیدا کند. این بازی برگرفته از بازی‌هایی قدیمی‌تر است و امروزه می‌توان یک نفره و روبروی برنامه‌های رایانه‌ای آن را بازی کرد.

بازی فکر بکر به شیوه‌ای جذّاب توان ذهنی شما را در استدلال بالا می‌برد. هنگام بازی در بررسی و مقایسه‌ی حدس‌ها و پایه‌ریزی حدس بعدی، بارها گزاره‌های شرطی را در ذهن ثبت می‌کنید. گاهی آن‌ها را نقیض می‌کنید و گاهی عکس نقیض را بررسی می‌کنید. گزاره‌های عطفی و فصلی و نیز نقیض آن‌ها بارها به کار می‌روند. بسیار دیده شده است که کسانی که حتّی با نام این اصطلاح‌های منطقی آشنایی ندارند، به خوبی در این بازی آن‌ها را به کار می‌برند و حتّی قانون‌های دمورگان را خودشان کشف می‌کنند. از همه مهم‌تر این که کسانی که این بازی را تمرین کرده‌اند، در زمینه‌های دیگر در ریاضیّات کم‌تر اشتباه منطقی مرتکب می‌شوند.

دستورها و شیوه‌ی بازی

صفحه‌ی بازی فکر بکر چنین شکلی دارد.

• در بالای صفحه ۴ علامت سؤال هست. این همان ترتیب رنگ‌های انتخاب شده است که از دید بازیکن دوم مخفی است و باید پیدا شود.
• در پایین صفحه ۸ رنگ یا شماره‌ ردیف شده‌اند. رنگ‌های پنهان از این ۸ تا انتخاب شده‌اند.
• در میانه‌ی صفحه جا برای ۸ بار حدس و آزمایش هست. هر بار بازیکن باید ۴ رنگ را انتخاب کند و در جاهای خالی بنشاند و به عنوان حدس خود اعلام کند. برای این کار باید دکمه‌ی «برو» را بزند.
• در سمت راست هر حدس ۴ خانه‌ی کوچکتر دیده می‌شود. بازیکن اوّل که در این جا برنامه‌ی رایانه است، بازخوردی از حدس بازیکن دوم را در این خانه‌ها می‌آورد.
• تعداد کلّ رنگ‌ها، تعداد رنگ‌های انتخاب شده و تعداد حدس‌ها همگی از تنظیمات بازی و قابل تغییر هستند.

دستور بازی

• حتّی اگر ترکیب انتخابی رنگ‌های تکراری نداشته باشد، بازیکنی که حدس می‌زند می‌تواند در حدس خود رنگ‌های تکراری به کار ببرد.
• بازخوردی که در خانه‌های کوچک نشان داده می‌شود حدّاکثر ۴ رنگ سیاه یا سفید است.
• اگر رنگی در حدس باشد که در ترکیب پنهان حضور داشته باشد و در جای درست نیز نشسته باشد، در بازخورد یک رنگ سیاه نشان داده خواهد شد.
• اگر رنگی در حدس باشد که در ترکیب پنهان حضور داشته باشد ولی در جای نادرست نشسته باشد، در بازخورد یک رنگ سفید نشان داده خواهد شد.
• اگر در ترکیب پنهان تکرار مجاز نباشد و در حدس رنگ درست دو بار یا بیش‌تر آمده باشد، در بازخورد تنها یک رنگ به آن اختصاص خواهد یافت. اگر یکی از رنگ‌های تکراری حدس در جای درست نشسته باشد، رنگ بازخورد سیاه خواهد بود و گرنه سفید خواهد بود.
• جای رنگ‌های بازخورد هیچ ربطی به شماره‌ی رنگ درست حدس ندارد. به عبارت دیگر رنگ سفید یا سیاهی که در نخستین جا از چهار جای بازخورد می‌نشیند، لزوماً در باره‌ی رنگ نخست حدس اطّلاعی نمی‌دهد.
• روشن است که بازیکن باید به بازخوردها توجّه کند و حدس‌های بعدی خود را با توجّه به آن‌ها پایه‌ریزی کند.
• روند حدس و بازخورد ادامه پیدا می‌کند تا بازیکن ترکیب پنهان شده را به درستی بیابد یا تعداد حدس‌های مجاز او پایان یابد و بازی را ببازد.

مثلاً در بازی زیر بازیکن ترکیب رنگ‌های پنهان شده را «سبز، نارنجی، زرد و بنفش» حدس زده است. و بازخوردی که گرفته یک رنگ سفید است. یعنی یک رنگ از چهار رنگ حدس او در ترکیب پنهان شده حضور دارد ولی در جای درست خود ننشسته است.

و در ادامه بازیکن حدس دوم خود را «نارنجی، خاکستری، آبی و سبز» اعلام کرده است.

و بازخوردی که گرفته است یک سفید و یک سیاه است. رنگ سفید بازخورد یعنی این که در این حدس هم یکی از رنگ‌ها در ترکیب پنهان شده حضور دارد ولی در جای خود ننشسته است و رنگ سیاه بازخورد حکایت از آن دارد که یکی از رنگ‌های این حدس نه تنها در ترکیب پنهان شده حضور دارد، بلکه در جای درست نیز نشسته است.

اگر می‌خواهید بیش‌تر با شیوه و منطق بازی آشنا شوید دست به کار شوید و بازی کنید. هم چنین می‌توانید نوشته‌های بیش‌تری را در این جا و … ببینید. این نوشته‌ها پیش‌تر در مجلّه‌ی برهان نیز منتشر شده‌اند.