رياضيات تکميلي

درس رياضيات تکميلي سال اول دبيرستان، جايي مناسب براي پرداختن به کاستي‌هاي برنامه‌ي آموزشي رياضي. برنامه‌هاي آموزشي رياضي مبتني بر تحقيقات، پرورش توانايي استدلال و حل مساله را در همه‌ي مراحل و موضوعات درسي گنجانده اند و پرداختن به اين دو را ضروري دانسته اند. از طرفي سواد رياضي دانش‌آموزان سال اول دبيرستان و اندوخته‌هاي ايشان از گذشته در سطحي نيست که به راحتي و با روش‌هاي معمول بتوان به اين دو مقوله پرداخت. بنا بر اين در بيش‌تر مدارس،‌ اين زنگ يا به همان درش رياضيات 1 ملحق مي‌شود و يا در به‌ترين حالت به درس هندسه اختصاص مي‌يابد تا هم پايه‌هاي اين درس محکم‌تر ساخته شوند و هم به دليل ماهيت درس هندسه، توانايي استدلال و حل مساله دانش‌آموزان بهبود يابد. اما قدم برنامه‌اي پربارتر و متفاوت را پيشنهاد مي‌کند. برنامه‌اي که در آن مستقيما و بدون واسطه به پرورش توانايي استدلال و حل مساله پرداخته مي‌شود. در اين برنامه رويکردهاي نظري کم رنگ شده اند و تلاش بر آن است تا سراغي از مباحث و قضيه‌هاي جديد گرفته نشود. و در عوض با همان سطح سواد معمول و به کمک بازي‌هاي رياضي و شيوه‌هاي نو، مهارت‌هاي رياضي هدف گرفته شوند. بسيار ديده شده است که دانشآموز قضيه‌ي دمورگان در منطق را مي‌داند اما هنگامي که بايد در جايي از آن استفاده کند، توجّهي نمي‌کند و به خطا مي‌رود. بنا بر اين يکي از برنامه‌هاي اصلي قدم براي رياضيات تکميلي، تقويت بنيه‌ي منطقي و کاربرد آن به کمک بازي فکر بکر است. دانش‌آموزاني که چنين دوره‌اي را گذرانده اند، بي آن که نام قانون دمورگان و اثبات آن را بدانند هنگام رويارويي با مساله‌ها به خوبي از آن استفاده کرده اند. اين مورد يکي از دست آوردهاي اين برنامه است که طي پانزده سال اخير در مدرسه‌هايي از انواع مختلف تجربه شده است.

بعضي از سرفصل‌هاي اين برنامه به اختصار عبارت اند از:

  • شناخت مغالطه‌هاي رايج
  • برهان خلف
  • منطق و استدلال رياضي
  • تعريف در رياضيات
  • درخت تصميم
  • راهبرد تبديل مساله

شيوه‌ي اجرايي اين برنامه نيز بر پايه‌هاي زير استوار خواهند بود:

  • انتخاب آموزگار ورزيده براي اين زنگ با هم فکري دبيرستان و قدم
  • برگزاري جلسات مداوم هماهنگي و راهنماي تدريس، در طول سال تحصيلي براي آموزگاران اين درس
  • استفاده از تکليف پويا براي تمرين‌هاي دانش‌آموزان که از پيش در طيفي وسيع براي اين درس آماده شده است.