داستان‌های ریاضی – استدلال 2

در داستان استدلال 1 دیدید که مرتضی فرض و حکم مساله را شکسته بسته بیان می‌کرد و فکر می‌کرد استدلال می‌کند. یک هفته‌ی بعد از آن گفتگو، داستان زیر پیش آمد.

من: خب مرتضی، بهرام، دیگران، خوب گوش کنید. استدلال کردن ساده نیست. استدلال چیزی نیست که از روی آن بخوانید و یاد بگیرید. باید بفهمید. من ندیده‌ام کسی با یکی دو ساعت تلاش، استدلال کردن را یاد بگیرد. ولی دودل هم نباشید و نترسید. حتما یاد خواهید گرفت. باید پله پله یاد بگیرید و پیشرفت کنید. امروز پله‌ی نخست را نشانتان می‌دهم. ساده نگیرید و کار کنید تا از این پله بگذریم.

از آفت هفته‌ی پیش آغاز می‌کنیم. این که شما داده‌ها و خواسته‌ی مساله را به جای استدلال تکرار می‌کردید.
پله‌ی نخست این است که داده‌ها و خواسته‌های مساله را ببینید و بشناسید. بین خودمان باشد. اکنون در جایی هستید که نمی‌توانید استدلال کنید. و تنها می‌خواهم به شما یاد بدهم که چه چیزی استدلال نیست.
پس پله‌ی نخست ما شناخت داده‌ها و خواسته‌های پرسش است. تا آن‌ها را به جای استدلال جا نزنیم.

سعید: آقاخود شما چه جوری استدلال کردن را یاد گرفتید؟ این قدر دنگ و فنگ داشت؟
من: کتاب و برنامه‌ی درسی قدیم با الان یکی نبود. محتوا خیلی سنگی‌تر و جدی‌تر بود. ولی برنامه‌ی خوبی برای یاددهی آن وجود نداشت. این بود که به سادگی کتاب تدریس می‌شد و خیلی زود قضاوت می‌شد که برخی از دانش‌آموزان ذهن ریاضی و توانایی یادگیری آن را ندارند و گروه کوچک‌تری این توانایی و استعداد را دارند. پس راستش این است که نمی‌دانم چه جوری یاد گرفتم.
ولی یادم هست که از شماها بزرگ‌تر بودم و هنوز تک و توک در استدلال لغزش‌های وحشتناک می‌کردم. بگذریم.
شما یک فصل به نام استدلال دارید و پله پله استدلال را یادتان خواهم داد. درباره‌ی همین داده‌ها و خواسته‌ی پرسش هم فعلا چیز زیادی نمی‌گوییم. چند پرسش برایتان آماده کرده‌ام. آن‌ها را به دقت بخوانید و داده‌ها و خواسته (خواسته‌ها)ی آن پرسش‌ها را بنویسید.
توجه کنید که برخی از این پرسش‌ها اصلا در برنامه‌ی درسی امسال شما جای ندارد. می‌دانم که چه می‌کنم.
قرار نیست که شما از داده‌ها به خواسته‌ها برسید یا استدلال کنید. اتفاقا خوب است که با ناشناخته‌ها هم روبرو بشوید تا سادگی و سختی پرسش هراستان ندهد.

هم‌اکنون دست به خودکار شوید و داده‌ها و خواسته‌ها را تشخیص داده بنویسید. با سخنرانی من و گوش دادن شما چیزی به‌تر نمی‌شود. کار را آغاز کنید.

پرسش‌ها را از این جا برداريد.